8 hafta arka arkaya yükselen Borsa İstanbul'da yılbaşından itibaren küçük küçük başlayan ve önceki gün yüzde 7'yi aşan düşüş son 2 yılda hisse yatırımcısı olan yaklaşık 2 milyon küçük yatırımcıyı da şaşırttı. Ancak uzun dönemdir borsada bulanan yatırımcı Borsa İstanbul şimdiye kadar defalarca aynı türbülansları yaşadığını biliyordu. Yıla 5 bin 694 puandan giren borsa 4 bin 961 puana kadar indi. Yani yüzde 13 çakıldı. Önceki günkü yüzde 7'lik düşüş özellikle dikkat çekti. Peki neydi borsayı düşüren?
SON 1 AYA KADAR YÜKSELİŞ BEKLENTİSİ VARDI
Öncelikle şunu hatırlayalım borsadaki genel beklenti seçime bir süre kalana kadar hisse senetlerinin değer kazanacağı yönündeydi. Türbülans beklentisi son 1 ay içindi. Ancak hem İstanbul Büyükşehir Belediyesi'ne yönelik kayyum dedikodusu hem HDP ile ilgili Anayasa Mahkemesi'nin aldığı karar siyasi ve ekonomik istikrarsızlık korkusu yaşattığı için yatırımcıları endişelendirdi. Seçim tarihinin öne alınacağı açıklaması da yatırımcının kafasını karıştırdı.
8 MİLYAR LİRAYI HİSSE REPOSU YASAĞI GÖTÜRDÜ
İkinci neden biraz teknik. Bazı aracı kurumlar hisse senedini teminat gösteren yatırımcılara kredi veriyordu. İşte bu hisse reposuna Sermaye Piyasası Kurumu (SPK) yasak getirdi. Bu yasağın geldiği gün borsa ilk düşüşünü gösterdi. Bunu gören SPK yasağı bu ayın sonuna kadar da uzattı. Ancak kişi ve kurumlar yavaş yavaş da olsa hisse reposunu sonlandırmaya başladı. Uzmanlar yaklaşık 8 milyar liralık kredinin bu kararla piyasadan çekildiğini söylüyor.
ORTAK SATIYOR PASTA KÜÇÜLÜYOR
Endeksi en çok olumsuz etkileyen bir konu da yeni halka arzlar ve ortak satışları. Hafta geçmiyor ki yeni 2-3 halka arz olmasın. Şirketler kredi bulmanın zor olduğu bir ortamda sermaye piyasalarından kaynak bulmaya çalışıyor. Yatırımcılar da yeni halka açılan hisselerde yükseliş beklentisi ile borsada halihazırdaki hissesini satıp bu hisselerden alıyor. Şirket ortakları da yükselen hisselerden faydalanmak için satış yapıyor. Bu durum pastayı küçültüyor.
YENİ SAKİNLER HENÜZ BORSACI OLAMADI
Bu gelişmeler yaşanırken yeterli kar eden yatırımcı da bir kaç günlük küçük düşüşlerin ardından karını cebine kaymayı yeğledi. Sarsıntının derinleşmesinin en önemli nedenlerinden birisi ise borsanın yeni sakinlerinin küçük düşüşlerin ardından panik olup satış yapması. Bir çoğu genç ve hızlı alım satımların yapıldığı kripto gibi piyasalardan gelen yatırımcılar çok hızlı alım ve satım yapıyor. nitekim dün öğleden sonra borsanın yüzde 4.4 yükselmesinde de bu yatırımcı davranışı etkili oldu.
YÜKSELİŞİ SAĞLAYAN ETMENLER HALA GEÇERLİ
Bu olumsuzluklara rağmen borsanın geçen yıl yüzde 187 ve eylül ayından bu yana yaşanan yüzde 73'lük yükselişini sağlayan etkenler de hala geçerli. İşte bu nedenle bir çok yatırımcı da borsanın hala yükseleceğini düşünüyor ve alımlara devam ediyor. Bu etkenlerin başında da uygulanan düşük faiz ve kur politikası geliyor. Geçen ay yüzde 84'ü geçen enflasyona karşı yüzde 20 mevduat faizi ve uzun süredir stabil seyreden döviz nedeniyle enflasyona karşı korunma aracı bulamıyor. Global barsalar ve altın gibi emtia fiyatları da yatırımcının derdine çare olamıyor. Son olarak yüksek enflasyondan fayda sağlayan şirketlerden beklenen yüksek karlar bu hisseleri hala gözde tutuyor.
Gönder