◊ Hareketli çocuklar ‘hiperaktif’ diye tanımlanıyor. Bu neden yanlış?
Toplumumuzda adeta bir ‘hiperaktivite’ salgını yaşanıyor. Daha önce sadece ‘yaramaz’ dediğimiz çocuklara şimdilerde ‘hiperaktif’ diyoruz. Oysaki her çocuk hiperaktif değildir. Hiperaktivite bir sorun olabilir, bu nedenle çocuklara ‘hiperaktif’ denilerek konu geçiştirilmemelidir.
◊ Peki, çocuklar hangi durumlarda hiperaktiftir?
Burada dikkat edilecek noktaları şöyle özetleyebiliriz:
Yaş: Her yaşın kendisine göre bir hareketlilik düzeyi vardır. Ufak çocukların daha hareketli olması normaldir. Bu nedenle, özellikle de eğer çocuğunuz okula erken gitmişse tanı konusunda çok daha dikkatli olun!
Birden fazla ortam: Bu çok önemli bir ölçüt. Şikâyetler birden fazla ortamda (hem ev hem sokak hem okul gibi) ortaya çıkmalıdır. Sadece bir ortamda görülen şikâyetler genelde o ortamdaki sorunlara bağlıdır. Örneğin iyi sınır konulmayan ortamlarda aşırı hareketlilik gösteren birçok çocuk, sınırların belirli olduğu durumlarda kurallara gayet iyi uyabilir.
Süre: Şikâyetlerin süresinin en az 6 ay olması gerekli, kısa süreli davranış sorunlarında alternatif nedenler (çocuğun hayatında olan değişiklikler gibi) göz önünde bulundurulmalıdır.
Başlangıç yaşı: Gerçek bir hiperaktiviteden söz etmek için belirtilerin erken başlaması gerekir. 15 yaşında başlayan, daha önce hiç olmayan davranışlar hiperaktivite lehine yorumlanmamalıdır.
Şikâyetlerin sayısı: Sadece kıpır kıpır olmak hiperaktivite tanısı koydurmaz. Sırasını beklemekte güçlük, uygun olmayan yerlerde hareketli olma, çok konuşma, diğer insanların konuşmasını kesme gibi belirtileri de içeren 9 belirtiden 6 tanesinin varlığı gerekiyor.
Şikâyetlerin şiddeti: En önemli ölçütlerden birisi bu! Hareketlilik tek başına bir sorun olarak kabul edilmemelidir. Bu davranış sonucunda çocuğun okul yaşantısında, akademik başarısında, sosyal ve arkadaş ilişkilerinde, anne babası ile olan ilişkilerinde belirgin sorunlar yaşaması gerekir. Ayrıca şikâyetlerin şiddetinin belirlenebilmesi için çocuğun yaşındaki ortalama kız ve erkek öğrencilerin gösterdiği hareketlilik ile karşılaştırma yapabilmemiz gereklidir. Bunun için de çocuğun ayrıntılı muayenesi yapılmalıdır.
Gönder