Son yıllarda özellikle gençler arasında popülerleşen video platformu TikTok'ta hastalıklarına teşhis arayanlar, uygulamanın zararlarına ilişkin yeni tartışmaları beraberinde getirdi. Çeşitli rahatsızlıkları araştıranlar için, çevrimiçi tanımlar ve öz değerlendirme sınavları bulmak giderek daha kolay hale geldi. The New York Times'ta yer alan habere göre, filtrelenmemiş kaynakların bolluğu, akıl hastalığıyla ilişkili damgalanmayı azaltmaya hizmet ederken, öte yandan birtakım olumsuzluklar da taşıyor.
Uzmanlar, kendilerine akıl hastalıkları (nadir görülen bozukluklar dahil) teşhisi koyan gençlerde ve genç yetişkinlerde bir artış gördüklerini söyledi. Bazı durumlarda, bu bilgilerin onları ihtiyaç duydukları yardımı almaya yönlendirirken, bazen de insanların kendilerini yanlış etiketlemelerine, profesyonel bir değerlendirmeden kaçınmalarına ve etkisiz veya uygun olmayan tedavileri benimsemelerine yol açabileceği aktarıldı.
"ÖZGÜVENİM AZALMAYA BAŞLADI"
Pandeminin ilk yılında, Baltimore'da bir lise öğrencisi olan 17 yaşındaki Kianna, "Gün içinde saatlerce TikTok'ta olduğumu hatırlıyorum. İşte o zaman özgüvenim azalmaya başladı" dedi.
Giderek daha fazla yalıtılmış hisseden Kianna, yatak odasında tek başına otururken düşünmek için çok fazla zaman olduğunu söyleyerek, bu yüzden bazen inzivaya çekildiğini ya da görünüşünü eleştirmeye başladığını kaydetti.
10. sınıf öğrencisi olan Kianna'nın dersleri online gerçekleşiyordu. Arkadaşlarıyla konuşmak yerine onlarla mesajlaşmaya başlayan Kianna'nın kaygıları, baş ağrılarını, kötü uykuyu ve vücudunun dışında yaşamanın tuhaf hissini besledi. Ardından, TikTok'ta, insanların neredeyse bir rüyadaymış gibi kendilerini kopuk hissetmelerine neden olabilecek bir tür dissosiyatif durum olan duyarsızlaşma bozukluğu hakkında videolar izlemeye başladı ve "Bu bende de var" diye düşünmeye başladı. Ancak akıl hastalığının, arkadaşları veya ailesiyle tartışacağı türden bir şey olmadığını düşündü ve kendini ifşa etmek istemediğinden kimseye bir şey söylemedi.
Terapist Annie Barsch, ofisine belirli bir teşhisle gelen çok sayıda genç ve ergen olduğunu söyledi.
Barsch, "İnsanlar, 'Eğer belirtim varsa, bozukluğum da olmalı' diye geliyor. Bazıları 'Obsesif kompulsif bozukluğum (OKB) var diye geliyor" dedi.
Ancak Barsch, "Eğer düzenli bir yapınız varsa ve her şeyi belirli bir şekilde seviyorsanız ve çalışıyorsanız, obsesif-kompulsif bozukluğunuz yok sadece düzenlisiniz" dedi.
Bazı ergenlerin bir terapist yerine TikTok'a inanmayı tercih ettiğini dile getirdi.
Uzmanlar, belirli bir teşhise saplanıp kalan danışanların derinden endişe duyduklarını ve onları desteklemenin bir yolunu bulmaya çalışıyor.
Terapist Barsch, "Neredeyse bir profesyonel olarak - yüksek lisans, klinik lisansa ve yılların deneyimine sahip - TikToker'larla rekabet ediyor gibiyim" açıklamasında bulundu.
"YANLIŞ TEŞHİS KOYMAK İNANILMAZ DERECEDE KOLAY"
Özellikle ergenler ve genç yetişkinler arasında dünyanın en popüler uygulamalarından biri olan TikTok'un algoritmaları, insanlara geçmişte izledikleri videolara benzer içerikler gösterme konusunda usta. Genellikle bir dakikadan kısa olan döngüsel videolar yer alıyor. Dolayısıyla akıl sağlığı bilgilerini arayan kullanıcılar, çeşitli içeriklere ulaşabiliyor. Ancak aynı bozukluk, bir çocukta, ergende ve yetişkinde kendini çok farklı şekilde gösterebiliyor. Başka bir deyişle, belirtiler listesi her yaş grubu için geçerli değil.
Amerikan Psikoloji Derneği'nin baş bilim sorumlusu Mitch Prinstein, “Yanlış teşhis koymak inanılmaz derecede kolay. Bir yetişkinin depresyonunun neye benzeyeceğine belirleyen semptomlar olabilir ancak bir çocuk veya ergen olarak tamamen farklı bir anlama gelebilir" dedi.
Prinstein, belirli semptomların farkında olmanın zor olabileceğini aktararak, bunların gerçekten objektif bir tarafça gözlemlenmesi gerektiğini söyledi.
Terapistler, kişinin yaşadığı deneyimlerin aralığına, ne zaman ortaya çıktıklarına ve ne kadar süre olduğuna bakmalı. Nasıl uyuyorlar, yemek yiyorlar, başkalarıyla nasıl ilişki kuruyorlar? Ruh halleri ve motivasyonları nasıl? Bu soruların cevabını almak gerekiyor.
Bir TikTok sözcüsü yaptığı açıklamada, "Desteğe ihtiyaç duymaları durumunda bireyleri profesyonel tıbbi tavsiye almaya şiddetle teşvik ediyoruz" dedi.
"BİR KİŞİLİK ÖZELLİĞİ OLARAK KABUL EDİYORLAR"
Yaklaşık dört yıldır TikTok'ta olan Hawkins'in 16 yaşındaki oğlu Ronan Cosgrove, bazı yaşıtları arasında bir akıl sağlığı bozukluğuyla özdeşleşmenin moda haline geldiğini söyledi. Onlar için, bunun iyileştirmek istenilen bir şeyden ziyade bir kişilik özelliği olarak kabul edildiğini ekledi.
Ronan, "TikTok'ta 'Ben buyum ve ne kadar havalı olduğuma bakın' diyorlar ve sonra insanlar bu insanlara bakacaklar. Bu çok çarpık ve gerçek gibi değil. İçeri girmek çok kolay" dedi.
Dr. Prinstein, çocukların bir topluluk aradıklarını söyleyerek, şunları söyledi: "Benzer düşünen insanları bulmanın bir yolu olarak zihinsel sağlık semptomlarıyla mevcut mücadelelerini kullanıyorlar, bazen semptomlarını bir gurur rozeti veya kısa bir yol olarak başkalarına kendilerini açıklamanın bir yolu olarak kullanıyorlar ve bazı ergenler, yaşamlarındaki yetişkinler bunun hakkında konuşmaya açık olmadığı için çevrimiçi olarak ruh sağlığı bilgileri arayabilir. Bu, inanılmaz derecede moral bozucu."
ERGENLER DESTEĞİ TİKTOK'TA ARIYOR
Mart ayında yayınlanan bir araştırma, toplu olarak 1 milyardan fazla görüntüleme alan #mentalhealth hashtag'iyle TikTok'taki 100 videoyu analiz etti. Ergenlerin bir destek kaynağı olarak TikTok'a yöneldiğini ve oradaki tavsiyelerin büyük ölçüde kullanıcıların konuşmalarından kaynaklandığını gösterdi.
New Jersey William Paterson Üniversitesi'nde halk sağlığı profesörü ve çalışmanın baş yazarı Corey H. Basch, “Büyük bir endişe, ergenler profesyonel içgörü yokluğunda kendi kendine hatalı teşhis ve tedavi planları yapıyor. Ayrıca gençler, zararlı davranışları teşvik eden veya mücadele edenleri tetikleyen yanlış bilgiler veya hesaplarla karşılaşabilir" dedi.
GÜVENİLİR KAYNAK TAVSİYESİ
Amerikan Psikiyatrisi Çocuk, Ergenler ve Aileleri Konseyi başkanı Anish Dube, “Genellikle sosyal medyada sunulan bilgiler yanlış veya aşırı basit olabilir" diyerek, çocukları Amerikan Psikiyatri Birliği'nin İspanyolca olarak da mevcut olan zihinsel sağlık konuları rehberi ve Amerikan Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Akademisi gibi güvenilir kaynaklara yönelmeyi tavsiye etti.
Gönder