TİCARİ yolcu uçakları ne kadar yüksekten uçabilir? Günümüzde ticari uçaklar ortalama deniz seviyesinden yaklaşık 30.000 fit (9.144 metre) yüksekliğe ve biraz ötesine ulaşan yüksek irtifalarda uçar. Yolcu olarak uçarken, kokpitten yapılan çeşitli anonslarda uçuşun seyir irtifasının anons edildiğini duyarsınız. Yine de, bilmenizde yarar var; havayolu uçaklarının tam olarak ne kadar yüksekte uçmasına izin verilir, daha yükseğe çıkmanın sınırlamaları nelerdir? Anlatayım.
TİCARİ UÇAKLARIN LİMİTLERİ
Doğal olarak, izin verilen maksimum irtifa, uçaktan uçağa biraz değişir. Optimum bir seyir irtifası, belirli bir uçağın en iyi menziline ulaşmada da bir faktördür. Bu sınırlar, herhangi bir yasal veya düzenleyici gereklilikten ziyade, bir uçağın uçtuğu yüksekliği yönlendirir. Tabii ki, her hava sahasındaki hava trafik kontrolü, belirli bir zamanda bir uçağın kesin irtifası üzerinde nihai yetkiye sahiptir.
Çoğu ticari uçağın maksimum yaklaşık 42.000 fitte (12 bin 801 metre) uçması onaylanmıştır ve bu maksimum rakam “hizmet tavanı” olarak da bilinir. Örneğin, çift katlı Airbus A380 ‘super jumbo’ için servis tavanı 43.000 fittir (13 bin 106 metre). Bu arada Boeing 787-8 ve -9 ‘Dreamliner’ için 43.100 fit (13 bin 136 metre) olarak belirlenmiştir. Bununla birlikte, uzatılmış gövdeli 787-10, 41.100 fitte (11 bin 527 metre) ya da biraz daha alçakta uçabilir. Bu rakamlar bu uçakların çıkmasına izin verilebilecek en yüksek noktalardır.
SINIRLAR ARTTI
Daha önceki Boeing 737 ailesi uçakların (-500 varyantına kadar) 37.000 fitlik (11bin 277 metre ) bir servis tavanı vardı. Yani çıkabileceği maksimum yükseklik.737 ‘NG’ (Yeni Nesil) ailesinin ilk ve en küçük çeşidi olan 737-600 modelinin piyasaya sürülmesiyle bu tavan 41.000 fit’e ( 12 bin 496 metre ) çıkarıldı. Optimum operasyon için, çoğu uçak bundan biraz daha alçakta, tipik olarak 35.000 fit (10 bin 668 metre ) civarında uçmaya yönlendirilir.
NEDEN SINIR VAR
Havayollarının uçaklarını 10 bin metre civarındaki irtifalarda uçurmak istemelerinin birkaç nedeni var. Bu tür operasyonların birincil amacı verimliliği optimize etmektir. Daha yüksek rakımlarda hava daha incedir. Bu, daha az direnç üreterek uçağın, daha az yakıtla daha hızlı uçmasını sağlar. Jet motorları ayrıca, maksimum kapasitelerine daha yakın çalıştırılabildikleri için daha yüksek irtifada daha verimli çalışırlar.
Belirli bir uçuş için seçilen tam yükseklik, rüzgâr koşullarına da bağlı olacaktır. Yüksek irtifa; jet akımı rüzgârlarının olumsuz etkilerinden yararlanmayı veya en aza indirmeyi amaçlar. Buna yardımcı olmak için pilotlar irtifalarını ayarlamaları gerektiğini fark edebilir. Ayrıca, hava trafik kontrolü izin veriyorsa buna göre tırmanarak veya alçalarak türbülans ve olumsuz hava koşullarından kaçınmaya çalışılır. Oysa havayolu uçakları bu şartlardan yararlanamazlar. Yani belirlenen maksimum uçuş tavanının üstüne asla çıkamazlar.
Gönder